Pyszczak hełmiasty, frontoza (Cyphotilapia frontosa) - gatunek słodkowodnych ryb z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidea).
Wielkość
30-35 cm, w naturze do 40 cm.
Cechy zewnętrzne
Charakterystyczny czołowy garb (hełm) utworzony z tkanki tłuszczowej; pionowe, ciemne pasy (ich liczba zależna jest od odmiany); zabarwienie może ulegać zmianie w zależności od nastroju i kondycji ryb.
Pochodzenie
Występuje endemicznie w afrykańskim jeziorze Tanganika.
Zachowanie
Łagodna, a nawet płochliwa. Nie wykazuje agresji, ani terytorializmu. Niszczy delikatne rośliny.
Dymorfizm płciowy
Samiec z reguły większy i z wyraźniej zarysowanym czołowym garbem, ma dłuższe końcówki płetw: grzbietowej, odbytowej i piersiowych.
Wymagania w akwarium
Frontozy dobierają się w stada haremowe - kilka samic przypada na jednego samca. Dlatego zbiornik powinien być bardzo duży, raczej powyżej 500 l. W mniejszych zbiornikach spłoszone ryby odbijają się od ścian w czasie ucieczki, co może spowodować poważne okaleczenia. Istotne jest, aby każda ryba mogła znaleźć sobie kryjówkę. Wystrój akwarium charakterystyczny dla biotopu tanganikańskiego - litoral skalny. Rośliny nie są konieczne. W naturalnych warunkach frontozy przebywają w środowiskach skalnych ubogich w roślinność.
Woda
Optymalna temperatura to 24 - 27°C. W temperaturze powyżej 29°C ryby mogą zginąć! Woda twarda 8 - 25 °n, pH 7,3 - 8,8, o bardzo niskiej zawartości azotanów.
Rozmnażanie
Frontozy osiągają dojrzałość płciową ok. 2-3 roku życia. Samica inkubuje młode przez 5-6 tygodni. W tym czasie może pobierać pokarm. Młode wypuszczone z pyska matki osiągają długość 1,5 - 2 cm i są w pełni samodzielne.
Żywienie
W naturze frontozy żywią się mniejszymi rybami, głównie z rodzaju Cyprichromis oraz mięczakami wydobywanymi z dna. W akwarium jedzą dżdżownice, drobne ryby, krewetki, kryla, ochotkę, wodzienia, mięso drobiowe. Ich pokarm można uzupełniać gotowanym makaronem w niedużych ilościach. Frontozy niechętnie pobierają pokarm pływający pod powierzchnią wody. W naturze żerują na dużych głębokościach.
Ciekawostka
W naturze samice frontozy inkubują wraz ze swoimi podrzucone im młode ryby z rodzaju giętkoząb cętkowany (Synodontis multipunctatus).
Powodzenia
