|
Gębacz pięknopłetwy Labidochromis vellicans (Trewavas, 1935)
(Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma "Akwarium" nr
2/90)
Pielęgnice z jeziora Malawi, które kilkanaście
lat temu pojawiły się w akwariach, cieszą się u nas stale rosnącą
popularnością. Prawie co roku pojawiają się w hodowli nowe gatunki,
importowane najczęściej z NRD, a większość z nich szybko zostaje rozmnożona
i rozpowszechniona wśród akwarystów. Najczęściej są to roślinożerne
gatunki z rodzaju Pseudotropheus, lub drapieżne z rodzaju Haplochromis,
rzadziej przedstawiciele innych rodzajów.
Stosunkowo rzadko spotykanym w naszych akwariach
gatunkiem jest mały, planktonożerny Labidochromis vellicans. Ta
niewielka, ładnie ubarwiona i stosunkowo mało agresywna ryba idealnie nadaje
się do wielogatunkowego akwarium z pielęgnicami.
W naturze w jeziorze Malawi, Labidochromis
vellicans zamieszkuje głównie szczeliny przybrzeżnych skał, gdzie żywi
się prawie wyłącznie małżoraczkami i larwami ochotkowatych, które zbiera z
glonów porastających podwodne skały. W Malawi długość ciała tej ryby nie
przekracza zwykle 7,5 cm, w akwariach stare samce osiągają 9-11 cm.
Akwarium do hodowli Labidochromis vellicans,
podobnie jak dla innych pielęgnicowatych z jeziora Malawi, powinno być dość
duże, minimum 120 litrów, z dużą ilością kryjówek wśród kamieni i
korzeni. Gatunek ten, podobnie jak pokrewne L. cearuleus i L. fryeri
nie niszczy roślin. Woda powinna być twarda o pH 7,5-8,5, częściowo odświeżana
co dwa, trzy tygodnie.
Ciało gębacza pięknopłetwego jest stosunkowo
delikatne, wąskie i przystosowane do szybkich ruchów i gwałtownych zwrotów.
Głowa dość duża, z bardzo dużymi oczami, pysk wąski, szczęki są
uzbrojone w długie, stożkowate zęby. Wierzchołki zębów są brązowe i
tworzą jakby rodzaj kleszczy, służących do chwytania i zrywania z glonów żywego
pokarmu.
Ubarwienie obu płci jest dość podobne, u samca
znacznie intensywniejsze, zwłaszcza w czasie tarła; pysk, pokrywy skrzelowe i
gardło są błyszczące - jasnoniebieskie, ciało oliwkowo-brązowe z
niebieskim połyskiem, na ciele 4-6 ciemnych, poprzecznych pasów. Płetwa
grzbietowa błękitna z jaśniejszym, żółto-błękitnym pasem zwężającym
się ku tyłowi, płetwa odbytowa jasnoniebieska, dolny jej brzeg ciemniejszy, z
wyraźną żółtą plamą, pierwsze promienie płetw brzusznych intensywnie biało-niebieskie.
Ciało samicy jest brązowo-szaro z leciutkim, błękitnym połyskiem, płetwy
grzbietowa i ogonowa ciemne, z wąską, rudą obwódką, płetwa odbytowa
ciemnoszara u nasady, dalej brązowo-ruda. W trakcie tarła i bezpośrednio
przed nim u samicy wyraźna 2-4 mm, tępa brodawka odbytowa. Po tarle barwy
osobników obu płci są znacznie mniej jaskrawe. W trakcie przygotowania do tarła,
samiec przygotowuje w piasku zagłębienie o średnicy 7-10 cm, głębokości do
2 cm, najczęściej między większymi kamieniami (czasem tarło odbywa się nad
kamieniem lub w obszernej kryjówce skalnej). Od tak przygotowanego
"gniazda" samiec odpędza inne ryby. W trakcie tarła ryby krążą
wokół siebie, samica co chwilę uderza lekko pyskiem w bok samca, w trakcie
tego samiec lekko drży, płetwy ma napięte, często dotyka brzuchem dna. W
czasie takich obrotów samica składa na piasek 1 do 3 ziaren ikry o średnicy
2-3 mm i bierze je kolejno do pyska. Co 2-3 złożenia ryby odpoczywają, często
odpływając od gniazda do kryjówki. Samo tarło trwa od 25 do 90 minut, w zależności
czy ryby mają spokój, czy przeszkadzają im inni mieszkańcy akwarium. Po skończonym
tarle samica stara się ukryć w jakimś spokojnym miejscu, najczęściej między
kamieniami. Po 3-4 dniach przenosimy ją do osobnego akwarium, gdzie zwykle po
12-16 dniach młode opuszczają pysk samicy. Karmimy je głównie drobnymi
rozwielitkami, potem larwami komarów. Dorosłe w ogólnym akwarium przyjmują
rozmaity pokarm, najchętniej jednak jedzą rozwielitki i larwy owadów wodnych.
Dojrzewają zwykle w wieku 9-12 miesięcy, czasem znacznie wcześniej.
W akwarium zdarzają się przypadki krzyżówek
pomiędzy Labidochromis vellicans a innymi gatunkami pielęgnic z jeziora
Malawi, np. w ZOO w Krakowie - Pseudotropheus zebra.
Literatura
Fryer G., Iles T.D. - The Cichlid Fishes of the Great Lakes of Africa Their
Biology and Evolution, Nowy Jork 1972 F.F.W. P.S. 680
Recenzował: dr Henryk Jakubowski
"Akwarium" 2/90
|
